Een vluchtige rondwandeling door een gedeelte van de Sint Martinusstraat en de Raadhuisstraat.

Tegenover het appartementencomplex staat de door de bekende Roosendaalse architect Jacques Hurks in 1925 gebouwde villa. De eerste bewoner was gemeentesecretaris Cees Theeuwes (1924-1979).

Bijna op het (zuidelijke) eind van de Martinusstraat staat de Sint Martinusschool. Vóór 1968 was daar het zusterklooster “Onze Lieve Vrouw van de berg Carmel. Aan het zusterklooster werd een bewaarschool vastgebouwd, alsmede een lagere school voor meisjes.

Op het eind van de Martinusstraat maakt de weg een bocht naar het oosten en wordt dan Raadhuisstraat genoemd. Aan het begin van de Raadhuisstraat staat rechts het zgn. hooghuis, gebouwd rond 1875 door toenmalig gemeentesecretaris Jan van Nispen (1869-1887).

Schuin tegenover dit pand staat de huidige, in 1933 gebouwde Sint Martinuskerk. De huidige pastorie naast de kerk werd in 1870 gebouwd door pastoor Cornelis Verheijen. 

Tegenover de kerk bevindt zich nu Restaurant China Garden. Voorheen waren in dit pand café-restaurant-hotel ‘Bellevue’ van Mart Donkers en daarvóór het café van Marijn Verpaalen en later van zijn zoon Paul en zijn vrouw Mien Hoppenbrouwers gevestigd. Rucphens voetbaltrots, RSV, heeft hier een tijd lang zijn stamlokaal gevonden. Paul en Mien beheerden in het naastgelegen pand, vroeger de maalderij van vader Marijn Verpaalen, nog een cafetaria, die in 1956 werd overgenomen door zijn zwager Fons Hoppenbrouwers en zijn vriendin (latere vrouw) Adri (‘Adje van Foose) van Erck. Een zus van Paul, Naantje Verpaalen, zou trouwen met Cor van Dorst, Ook zij gingen de plaatselijke horeca een extra impuls geven. Café Van Dorst, tegenover het gemeentehuis leste de dorst van velen en was het middelpunt van meerdere activiteiten. 

Schuin tegenover China Garden  staat, naast de al sinds de jaren vijftig bestaande kapsalon, nu Jules Kapsalons geheten, het recentelijk verbouwde pand Raadhuisstraat 11. Dit was rond 1925 gebouwd door Johannes Marinus van Oers. Deze ‘rijke Jan’ was een kleurrijk, zeer eigenwijs en eigenzinnig, overigens niet bij iedereen even geliefd persoon. Wellicht juist vanwege deze karaktertrekken biedt hij ons veel stof tot lezenswaardige verhalen.

Hein was een telg uit een oud Rucphens bestuurdersgeslacht. Zo zijn de twee eerste burgemeesters van Rucphen, Josephus Voeten sr. (1813-1832) en Josephus Voeten jr. (1832-1838), respectievelijk zijn overgrootvader en oudoom. We zullen met deze en andere leden van de familie in onze komende verhalen nog regelmatig kennismaken.

Naast ‘De Zwaan’ heeft in de jaren twintig gemeentesecretaris Janus van den Wildenbergh (1907-1924) een karakteristieke woning gebouwd. Janus was een kleurrijk man, met een geheel eigen stijl, die zich, naast op de secretarie, ook met enige regelmaat liet zien in de plaatselijke horeca. Over zijn ambtelijk en sociaal leven zullen we kleurrijke verhalen  vertellen.

We steken nog een keer over en stappen dan het café “Wapen van Nassau” binnen, onder andere decennialang het onderkomen van Rucphens muziektrots, de harmonie “Nederland en Oranje”. In 1957 werd dit café door de gemeen­te aangekocht, waarna de eigenaar Jan Stroop aan de Julianastraat een nieuw “Wapen van Nassau” bouwde. Het Wapen van Nassau, inmiddels meerdere malen van eigenaar/uitbater veranderd, staat nog steeds op deze locatie

Door de aankoop van dit pand en door een overkluizing van de Vaart ter plaatse kon de gemeente een doorbraak maken voor het verkeer langs de Vaartkant ter ontlasting van de moeilijke verkeerssituatie bij de kerk en de daarbij gelegen lagere scholen.

Deze verkeersdoorbraak eiste echter een ruimer uitzicht bij het gemeentehuis, die tot stand kwam bij de grote verbouwing in 1960/1965. De oude voorgevel werd toen gesloopt en een nieuwe voorgevel werd enige meters terug van de straat herbouwd, waardoor een beter uit­zicht ontstond.

Deze nieuwe voorgevel werd in dezelfde stijl opgetrokken als die welke in 1940 voor de zij­gevel met toren was toegepast. Zodoende kreeg de nieuwe voorgevel dezelfde langwerpige ra­men als in de westgevel zaten. De secretarie sloot met kleine stijlvarianten hierop aan. Hier­door ontstond een harmonisch geheel in een stijl die aan het gemeentehuis een landelijk karakter gaf. Architect van beide verbouwingen (1940 en 1960) was ir. L. Sturm te Roosendaal. Door de ingrijpende veranderingen in 1940, 1960/1965, 1985/1986 en 2000 bleef er van het oude gemeentehuis uit 1850 niets meer over. Sterker nog, een deel van het gemeentehuis is op enig moment afgebroken en er verrees een geheel nieuw ‘dienstverleningscentrum’ in 2013 in De Binnentuin in Rucphen. Het (oude) gemeentehuis is natuurlijk wel de werkplaats van bestuurders als burgemeesters, wethouders en raadleden, en ambtenaren als gemeentesecretarissen en gemeenteontvangers. Met een aantal van hen zullen we de komende periode ook kennis maken. En dan zult u merken dat geen saaie, kleurloze personen zijn.

In het najaar van 2021 is de situatie ter plekke weer totaal veranderd door de realisering van een dorpsplein, omgeven door dorpshuis Agora en het appartementencomplex De Vlette.

Agora (Oudgrieks) was de marktplaats en het hart van een stad(staat) in Griekenland. Het was de plek waar het sociale leven zich afspeelde, en had een politieke, een sociale en een commerciële functie. Het woord agora betekent verzamelplaats. De agora was in eerste instantie een ontmoetings- en vergaderplaats voor de vrije burgers. Daarnaast werd de agora gebruikt als marktplaats en als plek waar men zich kon ontspannen.

Laat deze website de agora zijn waar we Rucphennners uit het verleden ontmoeten en met hen kennismaken in hun sociale en regelmatig ook politieke omgeving. En wellicht een plek vormen waar jullie, als lezers en verstrekkers van aanvullende informatie, en wij, als samenstellers, ons kunnen ontspannen.